مقایسه انواع سیستم‌های تهویه مطبوع؛ کولر گازی، چیلر و داکت اسپلیت
امروزه انواع سیستم‌های تهویه مطبوع، نقشی کلیدی در تأسیسات ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری، کارگاهی و حتی صنعتی ایفا می‌کنند و زیست مدرن بدون این سیستم‌های قابل تصور نیست.
یکی از نیازهای تاریخی بشر، همواره تطابق با اقلیم‌ها و آب و هوای متنوع فصلی بوده و هست و با گسترش سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی و همچنین پیشرفت فنآوری، برآورد این نیاز، بیش از هر زمان دیگری مقدور است.
در این مطلب قصد داریم به مقایسه سستم‌های تهویه مطبوع، بالاخص سه سیستم متفاوت کولر گازی یا اسپلیت، چیلر و داکت اسپلیت بپردازیم.
در همین ابتدا باید این نکته را ذکر کرد که سیستم‌های تهویه مطبوع به دو دسته کلی سیستم‌های مرکزی و یکپارچه و سیستم‌های مستقل تقسیم می‌شوند؛ با این حال دستگاه‌هایی مثل داکت اسپلیت، خصوصیاتی از هر دو دسته دارند که باعث می‌شود برخی ویژگی‌های آن شبیه به سیستم‌های مستقل و برخی دیگر مانند سیستم‌های یکپارچه و متمرکز باشند.
کولر گازی یا اسپلیت؛
شناخته شده ترین سیستم تهویه مطبوع مستقل، کولر گازی است؛ این دستگاه‌ها با راه‌اندازی آسان، قابلیت تأمین تهویه مطبوع فضاهای محدود را دارند.
کولرهای گازی، در انواع دیواری، پرتابل، ایستاده و پنجره‌ای تولید می‌شوند و نصب آنها با در نظر گرفتن دارا بودن دو یونیت داخلی و خارجی، تنها در چند ساعت انجام گرفته و بلافاصله، راه‌اندازی می‌شوند.
البته لازم به ذکر است در میان انواع کولر گازی، اسپلیت‌های پرتابل فاقد یونیت خارجی هستند و برای راه‌اندازی آنها، تنها دسترسی به پریز برق، کافی است.
مزایای کولر گازی:
- نصب سریع وآسان
- قیمت مناسب نسبت به چیلر و داکت اسپلیت
- توانایی تأمین سرمایش و گرمایش آنی (با توجه به تیپ و مدل کولر گازی)
- سهولت در تعمیر و نگهداری و عیب یابی آسان
- سهولت در جابجایی خصوصا در مدل‌های پرتابل
معایب کولر گازی:
- قابل استفاده در فضاهای محدود مثل اتاق‌های کوچک (نوع ایستاده به دلیل دارا بودن ظرفیت بالا، برای استفاده در سالن‌های بزرگ مناسب است، با این حال قیمت این تایپ از اسپلیت، گران است).
- مصرف انرژی و برق بیشتر در مقایسه با دو سیستم دیگر
- افزایش تعداد مراحل سرویس و نگهداری با بالا رفتن کارکرد و قدیمی شدن مدل
داکت اسپلیت؛
داکت اسپلیت‌ها در واقع نوعی سیستم تهویه مطبوع مرکزی هستند، چرا که از طریق کانال‌های تعبیه شده، قادر به تأمین تهویه مطبوع می‌باشند.
بر خلاف کولر گازی، با استفاده از داکت اسپلیت می‌توان چند اتاق از یک واحد را سرد یا گرم نمود؛ ضمن اینکه، پنهان بودن یونیت داخلی دستگاه، به بهینه ماندن فضای واحد و به هم نخوردن قواعد ساختاری زیبایی شناسی دکوراسیون داخلی، کمک می‌کند.
با این حال، نیاز به احداث کانال برای انتقال هوای سرد یا گرم، یکی از عواملی است که بسیاری از خریداران، قید خرید این تجهیزات را می‌زنند.
مزایای داکت اسپلیت یا اسپلیت کانالی
- توزیع یکنواخت دما در تمام فضا
- طراحی زیبا و عدم نمایان بودن تجهیزات در فضای داخل
- توانایی تأمین سرمایش و گرمایش
معایب داکت اسپلیت
- هزینه بالای نصب
- نیازمند فضای کافی برای کانال کشی
- پیچیدگی احتمالی تعمیرات و نگهداری
چیلر؛
چیلرها مهمترین و معروف‌ترین تجهیزات تهویه مطبوع مرکزی و یکپارچه هستند که عمدتا برای تأمین تهویه مطبوع ساختمان‌های بزرگ اداری، تجاری و مجتمع‌های مسکونی با تعداد واحد بالا، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
با استفاده از چیلر که قابلیت اتصال به دستگاه‌هایی مثل فن‌کویل و هواساز را دارند، می‌توان اتاق‌های زیادی از یک یا چند واحد مسکونی، تجاری را به راحتی خنک کرد.
البته در برخی از مدل‌های چیلر، قابلیت تأمین گرمایش نیز وجود دارد.
مزایای استفاده از چیلر
- قابلیت خنک سازی فضاهای بزرگ
- کارآیی بیشتر و مصرف کمتر انرژی نسبت به کولر گازی و داکت اسپلیت
- امکان اتصال به سیستم‌های گرمایش و سرمایشی مثل فن‌کویل و هواساز
معایب چیلر
- هزینه نصب و نگهداری بالا
- نیازمند فضای زیاد برای نصب
- پیچیدگی زیاد در پروسه نصب و راه‌اندازی
ملاک و معیار انتخاب سیستم تهویه مطبوع
انتخاب سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی، منوط به عوامل گوناگونی است که در نظر گرفتن هریک، می‌تواند در گزینش گزینه مورد نظر، تاثیر داشته باشد.
به عنوان مثال، کارآیی محل مورد استفاده از عوامل مهم است؛ مسکونی، اداری یا تجاری بودن فضایی که قرار است سیستم در آن نصب شود، عاملی کلیدی است.
همچنین باید دید که این کارآیی متناسب با نیازهای عمومی است و یا بر اساس نساز خاصی در نظر گرفته شده است؛ به عنوان مثال، انتخاب سیستم تهویه مطبوع برای یک اتاق از یک منزل، مستلزم در نظر گرفتن عوامل متفاوتی نسبت به انتخاب چنین سیستمی برای یک سوله جهت خشک کردن مواد غذایی است.
به طور کلی، می‌توان عمده عوامل مهم در انتخاب سیستم تهویه مطبوع مورد نیاز را در موارد زیر خلاصه کرد:
- مساحت و کارآیی محل نصب
- کاربری محل نصب
- برآورد نیازها جهت حصول انتخاب بهتر
- بودجه مورد نیاز برای خریداری سیستم تهویه مطبوع
